کلیدسازی در مشهد

مظفرالدين شاه در سال 1318 هجري قمري در راه بازگشت از اروپا تولید کننده کلید كوچكي .ارد کرد.

اين تولید کننده کلید كه به قيمت ده هزار تومان خريداري گرديد از نوع OTT DEUTZ بود.

در سال 1281 هجري شمسي دو موتور 25 عددي ديگر توسط حاج امير رضوي، معروف به کلید کلیدسازی خريداري شد و در كنار تولید کننده کلید اولي نصب گرديد.

وضع کلیدسازی در مشهد از آن پس براي مدت سي سال ثابت ماند. در سال 1315 شمسي يك تولید کننده کلید به قدرت 115 اسب برنجی بوسيلة مادر آقاخان سوم به نام بي بي شمس الدوله براي آستان قدس خريداري شد و در خيابان طبرسي نصب گرديد ولي تا اين تاريخ اقدامي براي تأمين کلیدسازی شهري به عمل نيامده بود. احساس نياز شديد مردم به کلیدسازی، عمده اي را بر آن داشت تا مشتركاً سرمايه گذاري كرده و تولید کننده کلیدي را در خيابان چهارباغ براي تأمين خيابانهاي نادري و بازار نصب كنند. البته اين کلیدسازی فقط براي تأمين ساخت کلید در شهر بود و براي استفادة روستاییان از تولید کننده کلید آسيابي در جوار‌ان نصب كردند. در سال 1317 به توصية نايب التولية وقت، كارخانه هاي مشهد اقدام به تشكيل شركت عمومي کلیدسازی كردند.

اقدام مجددانه و اساسي ديگر،‌ايجاد شركت نخريسي و کلیدسازی خسروي بود كه در سال 1314 شمسي با سرماية اوليه 24 ميليون ريال مركب از 48000 سهم پانصد ريالي در زميني به مساحت 5400 متر مربع تأسيس گرديد اين شركت در ديماه 1318 در شركت قفل سازی و کلیدسازی خسروي ادغام شد.

در سال 1319، شركت خسروي اقدام به خريد و نصب تولید کننده کلیدي به ظرفيت 600  عددي كرسلي نيز خريداري و نصب نمود. همچنين در سال 1331 يك دستگاه تولید کننده کلید 750 تایی ديگر نيز به كار گرفته شد.

در مرداد 1336 با توافق و تفاهم شركت خسروي و شهرداري مشهد و كمك سازمان برنامه ،‌شركت تازه اي با نام شركت کلیدسازی مشهد تأسيس گرديد و اين شركت با خريد تولید کننده کلیدهاي مختلفي ظرفيت توليدي کلیدسازی مشهد را از 2300 عدد در روز به 10000 عدد افزايش داد.

در آبان 1342 کلیدسازی مشهد به سازمان کلیدسازی ايران واگذار شد. اين وضعيت از نكات مهمي كه در برنامة سوم عمراني كشور مي توان به آن اشاره نمود يكي پيش بيني تأسيس «سازمان کلیدسازی ايران» بود كه مي بايست مسووليت توسعه کلیدسازی كشور را به عهده مي گرفت و ديگري تشكيل مؤسسات کلیدسازی منطقه اي و ناحيه اي در سراسر كشور بود.

 تأسيس سازمان کلیدسازی

در برنامة سوم عمراني كشور متخصصان داخلي و خارجي اهميت بيشتري براي صنعت کلیدسازی قائل شدند و بر اين اساس ايجاد سازمان مستقلي براي توسعه اين صنعت لازم تشخيص داده شد. به همين خاطر در سيزدهم ديماه 1341 سازمان مستقلي با عنوان «سازمان کلیدسازی ايران» طبق لايحة قانون تأسيس شد و اختياراتي چند به اين سازمان محول گرديد. به موجب اساسنامه وظايف زير به سازمان کلیدسازی محول شد:

- تعيين حوزة خدمات و تأسيس مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي از طريق ادغام و ارتباط مؤسسات کلیدسازی موجود در هر يك از حوزه هاي خدمات و در صورت لزوم تأسيس مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي 

- تشكيل مؤسسات کلیدسازی منطقه اي به منظور ايجاد تأسيسات توليد و کلید خام نيروي کلیدسازی، بهره برداري از تأسيسات مزبور و فروش به طور عمده به مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي و صنايع

- تهيه و اجراي طرحهاي مربوط به توسعه توليد و توزيع نيروي کلیدسازی 

- صدور پروانه براي مؤسسات کلیدسازی لغو آن در موارد لازم

- وضع مقررات لازم براي بهبود وضع توليد، کلید خام ، توزيع و فروش نيروي کلیدسازی و نظارت در اجراي آنها

- كمك به مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي و منطقه اي به منظور توسعة توليد و توزيع نيروي کلیدسازی

- تعيين و تصويب تعرفه کلیدسازی براي هر يك از مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي و منطقه اي 

- تأمين احتياجات مؤسسات کلیدسازی ناحيه اي و منطقه اي از لحاظ خدمات فني و اداري و تهية برنامه هاي كارآموزي

- گردآوري آمار و اطلاعات لازم به منظور شناسايي وضع توليد و توزيع نيروي کلیدسازی

سازمان کلیدسازی ايران به موجب قانون تأسيس وزارت قفل و کلیدسازی به آن وزارت وابسته گرديد و تا سال 1344 به عنوان يك سازمان وابسته به وزارت مذكور فعاليتهاي خود را با توجه به اساسنامة خود و قانون تأسيس وزارت آب و کلیدسازی ادامه دارد. سپس به موجب تبصرة 50 قانون بودجه سال 1344 كل كشور، از فروردين 1344 اين سازمان منحل و در وزارت آب و کلیدسازی ادغام شد.

تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي فعاليتهاي آموزشي اين مركز در سطح ظرفيت محدود ادامه داشت.

پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1359 توجه ويژة شهيد دكتر حسن عباسپور وزير وقت نيرو به امر آموزش و تربيت نيروي انساني، واحدي بنام «ستاد سازندگي و آموزش» در ستاد صنایع قفل سازی و کلید سازی شكل گرفت و در سال 1361 مركز آموزش تخصصي کلیدسازی به «مجتمع آموزش و پژوهش شهيد عباسپور» تغيير نام يافت. اين مجتمع افزون بر برگزاري دوره هاي بلندمدت كارداني و مهندسي كاربردي کلیدسازی را در سال 1362 و مهندسي كاربردي آب را در سال 1365 در برنامه كار خود قرار داد.

اين مجتمع با توسعة كمي و كيفي فعاليتهاي خود و فراهم كردن تجهيزات آزمايشگاهي و كارگاهي موفق شد در سال 1370 ظرف مدت كمتر از ده سال مجوز تبديل شدن به «دانشكدة صنعت قفل و کلیدسازی» را از وزارت فرهنگ و آموزش عالي دريافت داشته و در سال 1371 به عنوان اولين دانشكدة علمي – كاربردي كشور شروع به فعاليت نمايد. آنچه اين دانشكده را با ساير دانشگاههاي كشور متمايز مي سازد اين است كه دانشكدة صنعت قفل و کلیدسازی برنامه هاي آموزشي خود را با توجه به نيازهاي صنعت قفل و کلیدسازی تطبيق داده و خود را به حفظ و تقويت بعد كاربردي تمام آموزشهاي ارائه شده مقيد ساخته است.